Sunday, April 26, 2009

Kabanata IV - nananahimik na titik

Madalas akong mabagot. Lalo na ngayong bakasyon. Hinahanapan ko ng dahilan ang sarili ko para malibang. At isa na rito ay ang pagbabasa. Gusto ko magbasa. Marami akong natutunan at maraming bagay na hindi ko maintindihan ang unti-unti kong nahahanapan ng paliwanag. At sa pag babasa ko,may napansin ako. Bakit nga ba may mga ’silent letters’?

Unti unti nanamang may gumuguhit sa noo ko. Question mark. Sabi nila,kung hindi mo kailangan,alisin mo. Pero bakit may mga ’silent letters’? Bakit may mga letrang pilit na sumisiksik sa bawat salita kung hindi naman sila napapansin at pinapansin? Bakit may mga titik na isinasama sa mga salita kahit na hindi man lang sila nabibigkas? Ikaw? Sasama ka ba sa marcha ng mga gagraduate kung hindi ka naman graduating?

Sabi ng kababata kong si wiki: In an alphabetic writing system, a silent letter is a letter that, in a particular word, does not correspond to any sound in the word’s pronunciation. Silent letters create problems for both native and non-native speakers of a language, as they make it more difficult to guess the spellings of spoken words or the pronunciations of written words.

Kahit siya ay aminado na nagpapahirap lang ang mga ito. Sino nga ba ang unang gumamit ng mga salitang meron nito? At sinong adik ang nagpauso at nagsabing “wow,cool ito ah.mapakalat nga.(sabay hithit.)” . Kung ako ang tatanungin, ayoko nito. Bukod sa ilang beses na kong napahiya nito nung bata pa ko sa tuwing nagbabasa ko ng libro, nahihirapan din ako i-spell ito noon. Sabi kasi ng nanay ko “anak,madali lang mag spell, baybayin mo lang ang mga salita.halimbawa, Ba-ba-e. Babae.” At siyempre,susundin ko ito. Kaya pagdating ko sa aming eskwelahan nung kinabukasan,nagkaroon kami ng hindi inaasahang spelling bee sa subject namin ng english. Nagumpisa ng magsalita ang english teacher namin, sa kanya ko unang nakita ang imahe ng isang call center:

“howkey cless,spell de word..”

1. plumber

sagot ko: plamer.

2. doubt

sagot ko: dawt.

3. pneumonia

sagot ko: (nagsimulang mamuo ang dugo sa ilong ko) new moon nya.

4. psalm

sagot ko: (sure na sure na ko rito) SALM.

5. cupboard

(ako: maaaaammm..ken yu pleaseeeeee repeeaaatt da worrddd??

teacher: neww.[no] ) sagot ko: kabog.

6. dough

sagot ko: (sus naman.) dow .

7. receipt

sagot ko: (pinipigilan ang pag agos ng dugo sa ilong) re-sit

8. pseudonym

sagot ko: (sabi na nga ba bisaya si mam) show the name.

9. psychiatrist

sagot ko: (nahihilo na at unti unting namumutla) ?????

10. supercalifragilistic expialidocious

sagot ko: (tuluyan ng hinimatay at itinakbo sa clinic,sa unang pagkakataon nagamit ang “for emergency,please call….” sa likod ng ID.)

Nakalimutan ata ng teacher namin na grade 1 ang handle nya. Hindi ko din alam kung bakit ako mali,binaybay ko naman ang bawat salita. Dito pinakilala sa amin ni teeaaaaaccchhhheeerrrr ang ’silent letter’. Matagal bago ko sya nakasundo. Isa lang talaga ang tingin ko sakanya. Pahirap. Papansin. (Pampam. Epal. Di naman kasali. Di naman kasali. Nyeh nyeh. Di ka naman namin bati. Behlat. Wag mong papansinin yan.) Lalo kong hindi nakasundo si ’silent letter’.

Akala ko noon, salita lang ang may silent letter. Pero habang lumalaki ako, marami akong nagiging kaibigan. Kasabay nito ang pagkakapansin ko sa mga pangalan. Pati pala mga pangalan ay may ganito. Halimbawa. May naging schoolmate ako na ang pangalan ay Vaughn. Hindi mo sya babasahin bilang Va-ug-hun. Simple lang. VON. Yun na yun. Meron din akong nakilala nung highschool, Paulette. Pero kagaya ni Vaughn,hindi mo sya babasahin bilang pa-u-let. Simple lang din. Poley. Oo. Poley,at ayoko ng paulet ulet. Ang mga ito ay impluwensya ng mga kano. Bukod sa pinahihirapan nito ang bata sa pagsusulat, pinahihirapan din nito ang mga magbabasa.

____

Daddy: anak, 3yrs old ka na. isulat mo na ang pangalan mo.

Baby Zandeleigh: opo dada. (pilit na sinubukan isulat ang pangalan)

Papel: sandale.

Daddy: anung sandale? gusto ko ngayon na!

Baby Zandeleigh: ayan na po dada. (muling isinulat ang pangalan)

Papel: sandaleee

Daddy: ang kulit mo naman anak eh. sabi ko ngayon mo na isulat pangalan mo,sandale ka ng sandale jan.

____

Mabuti pa ung mga bansang nasa middle east madaling kausap pag dating sa pangalan,kayang kayang baybayin ng mga bata. Kagaya ng mga pangalang Abdulkarim,Abdula,Abdulraman at Advil. Hindi na kinakailangan pang pahirapan pa. Isipin mo na lang kung halos lahat ng salita ay may silent letter.

Boy 1: anugh ka ba? angh bough bough mo nahgman egh!

Boy 2: acou’p pa ngayon ang bough bough, egh ikhaw ang hindi nahgiingat?

Boy 1: buhquit? guhstough mo sughntukhan nah lang egh.

Nauso rin ang paglalagay ng letrang H sa mga pangalan. Patok na patok ito lalong lalo na sa mga kabataan. Para sa kanila,gumaganda raw ang pagkakasulat ng pangalan nila pag may ganitong letra. Halimbawa. Ang pangalang Kimberly, ay magiging Khimbherlhie,pero kimberly padin ang basa at di mo ito babasahin bilang Kihimbeherlihieee.Kagaya ng Antonio na magiging Ahntohnioh. Ngunit Antonio padin ito at hindi ahhhhhntoooohhhnnnyooohhhh. May galit ata sa letter H ang nakaisip nito. Kawawa naman ang may mga hika. Hahapuin ka muna sa pagbabasa ng mga pangalang ganito bago mabigkas.

Pero sabi nga ni madam auring, lahat ng bagay ay may dahilan kung bakit ito nagaganap o nagyayari. Maraming salita lalo na sa ingles ang magkakapareho kaya kinakailangan nitong lagyan ng isang titik upang maihiwalay ang pagkakaiba ng isang salita. Halimbawa: whole - hole, hour - our, plum - plumb. At sa ibang kadahilanan,ang tinatawag nating historical change. May mga salita noon na unting unting nagbabago ang pag bigkas sa bawat paglipas ng panahon, ngunit hindi na napapalitan pa ang spelling ng salita.

Kahit na may mga dahilang ganito,hindi parin ako kumbinsido kung bakit nga ba may mga silent letters. Subalit kahalintulad ng palaging sinasabi sa akin ng mga inaaway kong kalaro nung maliit pa ko. “WALANG PAKIALAMANAN”.

No comments:

Post a Comment